ไอเดียการใช้คุณสมบัติการช่วยเหลือการเข้าถึง (Accessibility) เพื่อสนับสนุนการเรียนรู้สำหรับทุกคน

การเรียนรู้ควรเป็นสิ่งที่ "ทุกคนเข้าถึงได้" โพสต์นี้เลยอยากมาแชร์ไอเดียการใช้ iPad ที่ถูกออกแบบมาพร้อมฟีเจอร์ "การช่วยเหลือการเข้าถึง Accessibility" ที่ใช้งานได้ง่าย แต่ได้ประโยชน์กับทุกคน ขอแชร์เรื่องราว 2 ฟีเจอร์ที่ผมได้ลองใช้จริงในห้องเรียน และพบว่ามันไม่เพียงช่วยเด็กที่มีความต้องการพิเศษ แต่ยังช่วยนักเรียน “ทุกคน” ให้เรียนรู้ได้อย่างเต็มศักยภาพ

🎧 เสียงเบื้องหลัง (Background Sounds) : เมื่อเสียงฝนช่วยสร้างสมาธิ

บ่อยครั้งที่นักเรียนมักวอกแวกง่าย เวลาทำงานในห้องเรียนที่มีเสียงรบกวน จะเสียสมาธิและหยุดทำงานบ่อย ๆ มาลองใช้เสียงเบื้องหลัง Background Sounds ใน iPad เป็นเสียงฝนตกเบา ๆ ระหว่างอ่าน หรือโฟกัสกับการทำงานอะไรอยู่สักอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นเสียงที่หลายคนอาจจะชอบในการสร้างบรรยากาศของการเรียนรู้ โดยมีวิธีการใช้งานง่าย ๆ ตามขั้นตอนดังนี้

1. เปิดศูนย์ควบคุม (Control Certer) โดยสังเกตที่สัญลักษณ์แบตเตอรี่มุมขวาบนของหน้าจอ iPad แตะ แล้วใช้นิ้วค่อย ๆ ลากศูนย์ควบคุมลงมา
2. เพิ่มฟีเจอร์เสียงเบื้องหลังในศูนย์ควบคุมเพื่อง่ายต่อการเรียกใช้งาน โดยแตะที่สัญลักษณ์ +
3. แตะ "เพิ่มตัวควบคุม"
4. เลื่อนลงไปที่รายการ "การช่วยการเข้าถึงการได้ยิน" แล้วแตะเพิ่ม "เสียงเบื้องหลัง"
5. ไอคอน "เสียงเบื้องหลัง" จะปรากฏอยู่ในศูนย์ควบคุม
6. เมื่อต้องการใช้งานให้แตะค้างที่ไอคอน "เสียงเบื้องหลัง"
7. เลือกเสียงที่ต้องการ และสามารถปรับระดับความดังของเสียงได้ตามที่ต้องการ

วิดีโอตัวอย่างการใช้งานเสียงเบื้องหลัง (Background Sound)

นอกจากการใช้เสียงเบื้องหลังในการสร้างสมาธิในการอ่านแล้ว ฟีเจอร์เสียงเบื้องหลังยังช่วย "สร้างบรรยากาศการเรียนรู้" ได้อีกด้วย เช่น หากเราต้องการให้นักเรียนอ่านบทความทางประวัติศาสตร์ในเหตุการณ์การออกเดินเรือเพื่อหาดินแดนใหม่ก็อาจเปิดเสียงมหาสมุทร หรือเรือเพื่อให้เข้ากับเนื้อเรื่อง หรืออาจเสียงพูดพล่ามในตอนที่อยู่คนเดียวเพื่อไม่ให้รู้สึกเปล่าเปลี่ยวมากเกินไปก็ได้เช่นกัน

🗣️ Speak Screen & Speak Selection: ผู้ช่วยอ่านที่ทุกคนใช้ได้

ในชั้นเรียนที่ต้องอาศัยการอ่านไม่ว่าจะเป็นภาษาไทย ภาษาอังกฤษ หรือการอ่านบทความเนื้อหาที่เป็นข้อความในรายวิชาต่าง ๆ ในห้องเรียนอาจมีนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการอ่าน (Dyslexia) ซึ่งเป็นหนึ่งในภาวะบกพร่องทางการเรียนรู้ (Learning Dysability:LD) ซึ่งมักรู้สึกท้อเวลาเห็นตัวหนังสือยาว ๆ ลองใช้ฟีเจอร์ Speak Screen โดยเลื่อนสองนิ้วลงมาเพื่อให้ iPad อ่านบทความทั้งหน้าให้ฟัง หรือเลือกเฉพาะข้อความที่ต้องการอ่าน Speak Selection ในการช่วยให้นักเรียนเข้าถึงเนื้อหาที่เป็นข้อความจากการฟังเสียงอ่านได้ ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้

1. ไปที่ "การตั้งค่า (Setting)"
2. แตะที่ "การช่วยการเข้าถึง (Accessibility)"
3. เลือก "อ่านและพูด" ในหมวดหมู่การมองเห็น
4. เลือก "อ่านออกเสียงหน้าจอ" แตะ "เปิด"
5. เลือก "อ่านออกเสียงสิ่งที่เลือก" แตะ "เปิด"
6. ในการอ่านออกเสียงสิ่งที่เลือก และอ่านออกเสียงหน้าจอสามารถเปิดใช้งานฟังก์ชั่น "ไฮไลท์" เพื่อแสดงข้อความที่กำลังถูกอ่านได้อีกด้วย

วิดีโอตัวอย่างการใช้งาน Speak Screen และ Speak Selection

นอกจากนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษแล้วในกลุ่มนักเรียนอื่น ๆ เช่น เด็กที่กำลังฝึกอ่านคำศัพท์ที่มีการสะกดคำที่ค่อนข้างยากก็สามารถเลือกให้ออกเสียงคำศัพท์ในภาษาที่ต้องการได้ สำหรับตัวผมเองในฐานะครูก็ได้ใช้ประโยชน์จากฟีเจอร์นี้เช่นเดียวกันในตอนที่เป็นนิสิตอยู่จะต้องอ่านบทความที่อาจารย์มอบหมายให้เพื่อนำเป็นข้อมูลใช้อภิปรายในการเรียนในคาบ ก็ได้ใช้ฟีเจอร์การอ่านออกเสียงหน้าจอเพื่อให้ iPad หรือ iPhone ของผมเป็นเพื่อนช่วยอ่านระหว่างเดินทางด้วยรถโดยสารประจำทางเพื่อไปเรียนในมหาวิทยาลัย ซึ่งคงไม่สะดวกแน่ๆ ที่จะเปิดอ่านเป็นข้อความบนรถโดยสารที่ส่ายไปส่ายมา

----------------------------------------------------

✨ ประสบการณ์เหล่านี้ย้ำให้เห็นว่า Accessibility บน iPad ไม่ใช่แค่เรื่องของความช่วยเหลือ แต่คือการออกแบบเพื่อให้ทุกคนเข้าถึงการเรียนรู้อย่างแท้จริง และผมเชื่อว่าถ้าเราลองเปิดใจ ฟีเจอร์เล็ก ๆ เหล่านี้จะช่วยเปลี่ยนห้องเรียนให้เป็นพื้นที่ที่ทุกคนมีโอกาสประสบความสำเร็จไปด้วยกัน

คุณครูหรือเพื่อน ๆ คนไหนเคยลองใช้ Accessibility ฟีเจอร์อื่น ๆ อยากฟังเรื่องราวที่น่าสนใจจากทุกคนด้วยนะครับ 🙌